عصمت عیسی علیه السلام-4
عصمت انبیاء در قرآن:
قرآن مجید، کتابی است که هم به لحاظ لفظ و هم به لحاظ معنا به موضوع عصمت پرداخته است. برای نمونه،می توان از آیه 67 سوره مائده نام برد: "یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ " و از نظر معنایی نیز می توان به آیه 80 سوره نساء: " مَّنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللّهَ وَمَن تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا." اشاره کرد. همچنین از نظر معنایی، در آیه 90 سوره انعام برای تمام انبیای الهی، موضوع عصمت را به صورت مطلق (گناه کبیره و صغیره، عمد و سهو، خطا و اشتباه) بیان کرده است: " أُوْلَـئِکَ الَّذِینَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لاَّ أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِکْرَى لِلْعَالَمِینَ :آنها کسانی بودند که خدا، خود آنها را هدایت نمود، تو نیز از راه آنها پیروی نما، و (امت را) بگو که من مزد رسالت از شما نمی‌خواهم، این نیست جز یاد آوری و پندی برای اهل عالم (که به یاد خدا متذکر شوند)."
علامه طباطبایی رحمت الله علیه در مورد آیه 90 سوره انعام اینگونه آورده است: این بندگان کسانى هستند که شرک و ظلم به ایشان راه نداشته و به عصمت الهى معصوم‌اند و آنان عبارتند از انبیا و جانشینان ایشان. از این روى، آیه شریفه مخصوص به معصومین (ع) خواهد بود؛ هدایت ایشان هم هدایت خداست و اگر فرمود: «به هدایت ایشان اقتدا کن» صرفاً به منظور احترام گزاردن بر ایشان بوده و گر نه بین خدا و بین کسى که خدا هدایتش کرده و یا مىکند واسطهاى نیست. (9)
علاوه بر این آیات، قرآن کریم در آیه‌های ذیل نیز به عصمت انبیا در مراحل نزول وحی الهی به صراحت اشاره دارد:
وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ مُبَشِّراً وَ نَذیراً( 10)
و ( این قرآن را ) به حق فرو فرستادیم و به حق هم نزول یافته ( صدورش از مبدأ وحی به هدف حق و والا ، و نزول و بقایش نیز به حق و مصون از هر خطا و تحریف است ) ، و ما تو را جز مژده رسان ( به گروندگان ) و بیم دهنده ( به منکران ) نفرستادیم ( نه مأمور اجرا که از وظایف امام است ، و نه کفیل مجازات که از شئون خدایی است ) .(11)
مَا یَنطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَى. (12)
و از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید .آن ( چیزی که با خود آورده است و با شما در میان نهاده است ) جز وحی و پیامی نیست که ( از سوی خدا بدو ) وحی و پیام می‌گردد .
أُوْلَئِکَ الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ وَالْحُکْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن یَکْفُرْ بِهَا هَؤُلاء فَقَدْ وَکَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّیْسُواْ بِهَا بِکَافِرِینَ. (13)
علامه طباطبایی در ذیل تفسیر آیه 89 سوره انعام می‌نویسد: این اشخاص مردمی هستند که تصور نمی‌شود روزی کفر یا شرک در دل آنان رخنه کند؛ چون خدای تعالی به ایمان ایشان اعتماد کرده است و ایشان را موکّل بر حفظ دین نموده و اگر ممکن بود که ایشان هم روزی مشرک شده و از هدایت الهی تخلف کنند، اعتماد خداوند بر ایشان خطا و گمراهی بود و خداوند نه گمراه می‌شود و نه دچار خطا و فراموشی می‌گردد. (14)
نکته ای کلامی در باب عصمت:
برخی متکلمان اسلامی قائل به این هستند که اگر پیامبری ضرورتاً معصوم نباشد،ا در هدایت وی اشتباه عمدی یا سهوی رخ خواهد داد و یا لااقل، امت اعتماد لازم را در خصوص پیامبری او یا الهی بودن همۀ تکالیف و پیام‌هایش، نخواهند داشت. در قسم اول اغرا(و تشویق) به جهل و گمراهی مردم و در صورت دوم، لغو وعبث لازم می‌آید و ساحت قدس ربوبی از هر دو امر منزّه است. (15)
